18 Mayıs 2008 Pazar

Jet A1 nedir? (Gaz yağı)

Cekingen | 10:31 | Yorum Yok



















GAZ YAĞI OLARAK BİLİNEN JET-A1 UÇAK YAKITI ( KEROSEN ) TEHLİKELİ MADDE MİDİR ?

Havacılık alanında Kerosen Yakıtının Önemi :
Bilimsel ve endüstriyel alanlarda kullanımında kerosine diye tanımlanan kerosen yakıtı aslında yanıcı özellikte bir hidrokarbon sıvısıdır. Yunan dilinde keros sözcüğünden türetilmiştir. Aslında “parafin yağı” diye tabir ettiğimiz gaz yağının ta kendisidir kerosen. 150 °C ile 270°C arasında petrolün çok ince bir şekilde damıtılmasıyla elde edilir. Genellikle ısıtma ve aydınlatma alanında kullanılır. Kerosen Türkiye de japon soba yakıtı olarak ünlenmiştir. Benzinden daha zor alev alır ama benzinden daha fazla da ısı verir. Parlama derecesi 40°C dir. Bu derecenin altında herhangi bir ateş temasında yanmaz. Bu özelliği sayesinde “Uçak Yakıtı” olarak da kullanılmasının asıl nedeni herhangi bir kaza/kırım anında yangın çıkartma riskini minimize etmesidir. Kerosen yakıtının donma noktası -47°C ila -49°C olduğundan dolayı, içerisinde su yoksa, benzin tank manifoldlarından donmadan kolayca motora akar. Kerosen yakıtı havacılık alanında “ JET-A1” yakıtı olarak da bilinir. Daha teknik bir ifadeyle günümüzde jet motorlu uçaklarda kullanılan kerosen yakıtının bilinen diğer adları “JET-A, JET-A1, JET-B, JP-4, JP-5, JP-7 ve JP-8” dir. Yakıtın birim hacminin kütlesine yakıt yoğunluğu denir. Yakıt yoğunluğu sıcaklıkla ters orantılı olarak değişmektedir. Deniz seviyesinde standart yakıt yoğunluğu;
Metrik olarak 0,803 Kg/Lt.
İngiliz, Amerikan sistemine göre ise 6,70 Lb/US galondur.

Kerosen Yakıtı Tehlikeli Madde midir ? Hava Yolu ile hangi şartlar aldında sevkiyatı yapılabilir?
Kerosen “Yanıcı Sıvı özelliğinde bir hidrokarbon sıvısıdır.” Bu sebeple Sınıf-3 olarak adlandırılan Yanıcı Sıvılar altında incelenir. UN 1223 – Paket grup özelliği III olan Kerosen, yolcu uçaklarının kargo kompartmanlarında paket başına 60L aşmayacak şekilde ve Uluslararası Hava Taşımacıları Birliği ile Birleşmiş Milletler Model Taşıma Kuralları gereği özel tipte ve onay almış paketler ile 309 Paket Talimatı gereği taşınır. Kargo uçaklarındaki sevkiyatı ise paket başına 220 L olacak şekildedir. Günümüzde bir çok havayolunun gönderimlerinde “Fuel oil, Fuel oil karışımları ve türevleri, Benzin, Motorin, Kerosen v.b bütünleştirilmiş paket tarzı diye adlandırdığımız Overpack içerisinde olmaksızın asla tek tip tehlikeli madde paketlerinde” kabul edilmemektedir.



Genellikle dış kapları, çelik, aluminyum, kontraplak, karton, plastik varil, bidon, karton kutularda olabilir. Eğer Sınıf – 8 korozif madde olarak bir yana riske sahipse sevkiyattaki paket grubu II özelliğinde olmalıdır. ( Paket grupları tehlike risklerini tanımlar, örneğin PG : I en yüksek tehlike, PG:III ise en düşük tehlike v.b ) Başka bir deyişle bu tür gönderileri yapan kurum ve kuruluşlar, UN özelliğinde olan PG III veya PG : II özelliğindeki paketleri ambalaj piyasasından temin ederek gönderilerini hazırlamakla zorunludurlar. ( Türkiye de böyle bir sektör mevcut değildir ve bu tür gönderiler zaman zaman uygunsuz olarak nitelendirdiğimiz paketlerle ambalajlanarak gönderime sunulmaktadır.) Kerosen’in hava taşımacılığında özel bir gönderim şartı mevcut değildir.

KEROSEN YANGINLARINDA YAPILMASI GEREKENLER :
Suyun üstünde kalır ve yüzeydeki suda yeniden ateş alabilir. Buharı havadan ağır olup zeminde yayılır ve uzaktan ateş alması mümkündür. Yangınlarında köpük, KKT, CO2, Kum veya Toprak kullanılır. Su kullanılmaz. Halon ise çevresel faktörler sebebiyle kullanılmamalıdır.
Depolama :
Tankları ısıdan ve diğer ateş kaynaklarından uzak bir yere yerleştirin. Bu ürün hiçbir zaman insanların bulunduğu binalarda depolanmamalıdır. Küçük miktarlar uygun bir şekilde tasarımlanmış taşınabilir kaplarda muhafaza edilebilir. Bu kaplar iyi havalandırılmış yerlerde, ateşe dayanıklı dolap ya da depolarda depolanabilir. Uygun olmayan, etiketlenmemiş ya da yanlış etiketlenmiş kaplar içinde depolamayın. Kapları kuru, iyi havalandırılan, doğrudan güneş ışığından ve diğer ısı ya da ateşleme kaynaklarından uzakta sıkıca kapalı şekilde tutun. Su girmesi önlenmelidir. Fıçılar ençok üç fıçı yüksekliğine kadar düzgün bir şekilde istiflenmeli ve etrafı setle çevrili bir alanda muhafaza edilmelidir.
Hava Taşımacılığında Kerosen Gönderimindeki Yanlış Bir Uygulama :
Bir çok lojistik firması, Hava Yolu ile gönderecekleri kerosen yakıtını UN1268, Petrol Ürünleri adı altında gönderime sunmaktadırlar. Öncelikle şunu belirtmem de fayda var, bu tür gönderilerde teknik isimle araştırma yapmaksızın genel adlar kategorisine sokmak gönderiyi ve uçağı ve de handling işlemlerini riske etmektir. Madde UN 1268 olarak incelendiğinde aslen Sınıf-3 Yanıcı Sıvı kapsamına girsede, gönderim miktarları ve paketleme mevzuatları çok farklıdır.Kerosen, petrol ürünleri kapsamında incelenmez. Araştırma yapıldığında Kerosen’in UN1223 adı altında olduğu görülecektir. UN 1268, petrol ürünlerinin içeriğine girecek olursak aşağıdaki gibi bir tablo ortaya çıkacaktır.

0 yorum:

Yorum Gönder